Cha Antoine Chatelard,
một đời theo chân Charles de Foucauld
La Croix - Quentin Peschard - le 04/01/2021 - Portrait
Cha Antoine Chatelard, tu sĩ dòng Tiểu Đệ Chúa Giêsu, đã qua đời, hưởng thọ 90 tuổi. Mất đi cùng với ngài là một con người am hiểu sâu xa vùng sa mạc Sahara thuộc Algiêri và những người con của nó, mất đi một người yêu thích chi tiết, một nhà viết tiểu sử đầy say mê và nổi tiếng về cuộc đời Anh Charles de Foucauld, gương mặt thiêng liêng chính của hội dòng ngài.
Dấu ấn Cha Antoine Chatelard để lại là gì ?
Cha Bertrand Gournay, linh mục giáo phận Gap, nhớ lại nhất là đôi mắt xanh nhìn đăm đăm vào người khác thật lâu trước khi trả lời câu hỏi được đặt ra. Cuộc gặp gỡ giữa hai Cha diễn ra vào năm 2014, khi mà vị linh mục giáo phận Gap được sai đi truyền bá đức Tin tại Tamanrasset, trong vùng sa mạc Sahara thuộc Algiêri, nơi mà dòng Tiểu Đệ Chúa Giêsu đã được thiết lập ở đấy rồi. Sau hơn 60 năm, Cha Antoine Chatelard vẫn tiếp tục điều nghiên về Anh Charles de Foucauld, chân dung thiêng liêng của hội dòng; ngài đã sống giữa những người Touaregs trên miền đất này trong suốt hai thập niên đầu của Thế kỷ XX.
Từ 1954 đến 2016, Cha Antoine Chatelard đã tìm cách thực hiện «lý tưởng Nazareth», nghĩa là đời sống hoà mình làm việc giữa mọi người, lối sống đặc trưng của các Tiểu Đệ Chúa Giêsu. Là thợ làm bánh mì, tiếp đến là nhân viên ghi chép lượng mưa trong vùng, ngài còn tập trung vào việc tiếp đón những khách vãng lai, nhưng nhất là tìm hiểu về nhân cách của Anh Charles de Foucauld, cho đến khi rập khuôn cuộc sống mình phỏng theo nhân cách ấy.
Bám trụ bằng công việc
Năm 1954, ít lâu sau khi đặt chân đến trong vùng, Antoine Chatelard quyết định cùng với Jean-Marie Cortade tu sĩ cùng dòng rời thành phố để lên cao nguyên l'Assekrem, nơi có ẩn thất được xếp bằng đá của Charles de Foucauld, bị bỏ hoang từ sau khi Anh qua đời vào năm 1916. Hai vị tu sĩ bắt tay vào việc sửa sang lại khu ẩn thất, rồi ở lại đấy một thời gian. Đó là nơi Antoine Chatelard, sẽ không bao giờ mất đi trải nghiệm khơi nguồn cho niềm say mê của ngài đối với cuộc đời và hoạt động của nhà thần bí. Theo gương Anh Charles, ngài học ngôn ngữ của người touaregs qua việc tiếp xúc với các cư dân bản địa. Ngài gặp gỡ những nhân chứng trực tiếp hoặc gián tiếp, sau đó, trở về Tamanrasset, khởi sự viết cuốn sách đầu tiên, nói đến các hoàn cảnh dẫn đến cái chết của Charles de Foucauld (1). Tiếp theo là cuốn thứ hai, «Hành trình đến Tamanrasset » (2).
Đức Cha Claude Rault, giám mục hưu trí Laghouat, vùng Sahara thuộc Algiêri nói: «Cha Antoine là một con người giản dị và nhã nhặn, say mê làm việc theo một cung cách thật bình tâm và tỉ mỉ».
«Dần dà, ngài đã trụ lại được một cách phi thường trong vùng». Ngài làm việc giữa dân chúng địa phương, giống như điều lệ của các Tiểu Đệ Chúa Giêsu qui định, không ngừng tiếp xúc với các bộ tộc Touaregs trong khuôn khổ những nghiên cứu của mình; nhờ có trí nhớ phi phàm, Antoine Chatelard đã nhanh chóng trở nên một nguồn tham khảo hết sức cần thiết đối với địa phương. Cha Bertrand Gournay nhớ lại: «Ngài đã trở thành một nguồn lịch sử về các nơi chốn và các gia đình đối với cư dân Tamanrasset».
Rời Algiêri mà vẫn không ngừng viết
Năm 2016, thật đau lòng. Đặc biệt là vì lý do sức khoẻ, vị tu sĩ phải rời Tamanrasset để về Marseille, ở đấy ngài gia nhập một cộng đoàn cũng đang thực hành «lý tưởng Nazareth». Đã từng có lần phải quay về Pháp như vậy, nên Đức Cha Claude Rault rất dễ đồng cảm với cha Antôn khi ngài chia sẻ: «Lúc nào cũng thật khổ tâm khi phải rời bỏ một vùng đất mà người ta đã sống ở đấy rất lâu. Nhưng tôi nghĩ rằng công việc viết lách đã giúp ngài thích nghi được khi phải thay đổi như vậy».
Bởi lẽ ngay cả khi ở Marseille, Antoine Chatelard vẫn tiếp tục viết về cuộc đời Charles de Foucauld. Kết quả là tác phẩm thứ ba sắp tới đây sẽ được Salvator xuất bản. Cuộc sưu tra cuối cùng của con người say mê chi tiết ấy, luôn tìm cách thấu hiểu mầu nhiệm về một cuộc đời đã được sống để khám phá và phục vụ người khác, đó không phải là điều lý tưởng hoá.
Tang lễ cha Antoine Chatelard sẽ được Đức Cha Jean-Marc Aveline, Tổng giám mục Marseille, chủ trì tại nhà thờ Thánh Mátta, Marseille, vào lúc 15g, ngày thứ tư, mồng 6 tháng Giêng.
(TSCG/Bản dịch của a.Noberto Thái văn Hiến)
_________
(1) Cái chết của Charles de Foucauld, Karthala, 346 p., 27 €
(2) Đường đến Tamanrasset, Karthala, 322 p., 26 €
Tu Hội Thừa Sai Chúa Giêsu
